Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy, açılımlar konusundaki çalışmayı tamamladıklarını, bunu yarın Bakanlar Kurulu’na sunacaklarını belirtti. Taçoy, sinema, gece kulübü, otel, bet ofis, casino, kahve, bar, meyhane, spor salonu, restoran gibi yerlerle berber ve kuaförlerin şu an açılamayacağını belirtti.
Hasan Taçoy, tüm bunların yarın Bakanlar Kurulu’nda ele alınacağını söyleyerek, “Her iş yeri için kurallar olacak” dedi. Taçoy, ekonomi konusunda açıklamalarda bulunarak, “2018’den bu yana kriz içinde olan bir ekonomik yapımız var. Bunu kabullenmek mecburiyetindeyiz. 1974 sonrasında kurgulanan ekonomik yapı bizi artık bir yere götüremez. Yeni ve rasyonel sistem kurmak için en doğru zamanı ve zemini şimdi elde ettiğimizi iddia ediyorum. Yapısal reformları hayata koymalıyız” şeklinde konuştu. Taçoy, “Yıllardır yapısal reformlara gösterilen direnç sonucunda çaresiz ve alternatifsiz bir kriz yaşıyorsak bunun üstesinden nasıl gelebileceğimizin hesaplarını yapmalıyız” dedi.
GENEL KURUL TOPLANTISI 9 SAAT SÜRDÜ
Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, COVİD-19 gündemli toplantısını yaklaşık dokuz saatte tamamladı. Gecenin son konuşmasını Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy yaptı. Oruçlu olduğunu ifade eden Taçoy, ezanın okunmasıyla iftarını kürsüden su ile açtı. Meclisin bir sonraki birleşimi 5 Mayıs Salı günü denetim ve yasama gündemiyle olacak. MASKE Taçoy, denetimlerin sürdüğünü, Sanayi Dairesi’nin denetimlerinde merdiven altı maske üretimi tespit edildiğini belirtti. Taçoy, maskelerin kriterleri ile ilgili çalışmanın tamamlandığını ve bunun da yarın Bakanlar Kurulu’na iletileceğini açıkladı. Bakan Taçoy, Mart ve Nisanda 973 mekanın denetlendiğini, toplam 58 kişiye ceza kesildiğini, bekleyen 75 dosya olduğunu açıkladı.
KIB-TEK Kıb-Tek konusunda da konuşan Bakan Taçoy, jeneratörlerin bakımı konusunda bilgi verdi. Jeneratörlerin turbo şarjerlerinin bakım zamanının geldiğini belirten Taçoy, bakım maliyetinin 500 bin İsviçre frankı, yeni alımının ise 745 bin İsviçre frankı olduğunu söyledi. Bakan Taçoy, “Yeni turbo şarjerleri avantaj sağlıyor. Artısını, eksisini tartmak lazım” dedi. Bu üretimin bir firma tarafından yapıldığını belirten Hasan Taçoy, bu nedenle ihalesiz alıma gidildiğini bu alımın yasaya uygun olduğunu kaydetti, konunun basında işleniş biçimini eleştirdi. AKSA konusunda da konuşan Taçoy, “Hukukçular ‘AKSA sözleşmesinin iptaline ödeyeceğiniz tazminat elektrik fiyatından daha fazla’ söylüyor. Yani, görünürde öyle bir şey yok. Bu sene jeneratör alınmayacak. Güneş enerjisine yatırım yapılacak” şeklinde konuşu. Hasan Taçoy, AKSA’ya 136 milyonluk borçları olduğunu dile getirerek, “Bu miktarın büyük kısmı gecikme faizlerinden kaynaklanıyor” dedi. Hasan Taçoy, elektrik tahsilatlarındaki aksama nedeniyle gelirlerde 70 milyon TL’lik gerileme olduğunu kaydetti. Taçoy, elektrik fiyatlarının düştüğünü de belirterek, bu dönemde yapılan indirimlerle ilgili de hatırlatmada bulundu. Bakan Taçoy, iflas ve iş gücü konusunda çalışmak üzere bir komite kurulduğunu açıklayarak, işsiz kalanların ihtiyaç alanlarına yönlendirilmesi üzerinde çalışıldığını kaydetti. Taçoy, “Bu mekanizmaları oluşturma mecburiyetindeyiz. Elimizdeki imkanları seferber etmeli, yabancı iş gücünü sonra düşünmeliyiz” dedi. Kredi konusuna değinen, miktarlar ve başvuru sayıları konusunda bilgi veren Taçoy, açılımla ilgili plan konusunda da bilgi verdi.
AÇILIMLAR Başbakan’ın ve Bakanlar Kurulu’nun açılım konusunda Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’na görev verdiğini söyleyen Taçoy, bu çalışmalar kapsamında iş yerlerinin 17-18 gruba ayırdıklarını kaydetti. Taçoy, “Hangi sektörler açılırsa bulaş az olur? Bunu değerlendirdik ve sayıyı 4’e düşürdük. Sağlık Bakanlığı, ‘bazı yerlerin açılmasına izin verebiliriz’ dedi. Biz hazırlıkları ilgili paydaşlarla tartışmaya başladık” dedi. 45 gündür kapalı olan iş yerlerinin açılabilmesi için hazırlık yapıldığını belirten Taçoy, iş yerlerinin bakım ve onarım gerekliliğine işaret etti. Taçoy, ikinci gruba, market usulü temasın olmayacağı yerleri koyduklarını belirterek, bunları oto kaporta, alüminyumcu gibi yerler olarak aktardı. Taçoy, üçüncü grupta ise inşaat malzemesi, butik gibi yerleri koyduklarını söyledi. Anneler gününü göz ardı ettiklerini ancak 10 Mayıs’ta anneler günü olduğunu belirten Taçoy, “Talepler kuyumcu, butik gibi iş yerlerinin bu tarihten evvel açılmasıydı. Bu haklı bir talep” dedi. Bu iş yerleri için katı kurallar koyduklarını söylen Taçoy, “ ‘Soyunma odaları kapanacak. Kıyafet denemesi olmayacak’ dedik. Paydaşlarla konuştuk” şeklinde konuştu. Taçoy, sinema, gece kulübü, otel, bet ofis, casino, kahve, bar, meyhane, spor salonu, restoran gibi yerlerle berber, kuaför, manikür-pedikürcüler gibi yerlerin ise şu an açılamayacağını belirtti. Taçoy, tüm bunların yarın Bakanlar Kurulu’nda da ele alınacağını söyledi. “Her iş yeri için kurallar olacak” diyen Bakan Taçoy, “Kim hangi gün hangi saate nereye gitti. Kayıtların iş yerleri tarafından tutulmasını istiyoruz” dedi. Bakan Taçoy, iş yerlerinin açılmasıyla ilgili 3 soru kitapçığı hazırladıklarını söyleyerek, bu soruların işe gidiş gelişlerin nasıl olacağı, çalışanların hijyenin nasıl sağlanacağı, acil durumda nasıl hareket edileceği gibi birçok konudan oluştuğunu söyledi.
EKONOMİ Ekonomiyle ilgili de açıklamalarda bulunan Taçoy, “2018’den bu yana kriz içinde olan bir ekonomik yapımız var. Bunu kabullenmek mecburiyetindeyiz” dedi. KKTC ekonomisinin gayri safi milli hasılasının yüzde 70’inin hizmet sektörlerinden geldiğini belirten Taçoy, “Hareket kimine göre Temmuzda kimin göre 2021’de başlayacak. Dünya ekonomisi yüzde 12 küçülecekken KKTC ne kadar küçülecek bunun hesabını yapmalıyız. Bizim görüşümüz 6.5-7’lerde kalması. En iyi ihtimalle piyasaların yüzde 40 daralacağı bir ortamda neler olabileceğini hesaplamamız gerekir. Covid-19 ile gelen krizin bazı ‘in’ ve ‘out’ları da var. Örneğin seyahat, konaklama, petrol, eğlence ve lojistik gibi sektörler ‘out’, sağlık, hijyen, tarım, ileri teknoloji, online ticaret gibi sektörler ‘in’…Dünyada yeni bir denge oluşuyor” şeklinde konuştu. KKTC’nin yeni dünya düzeninde nasıl yer alacağının ve toplum olarak nasıl ayakta kalınacağının çok önemli olduğunu beliren Taçoy, “Bu yeni dünya düzeninde yerimizi alabilmek için çok daha farklı hareket etmeliyiz. 1974 sonrasında kurgulanan ekonomik yapı bizi artık bir yere götüremez. Ekonomik iş birliği politikası ileriye taşınmalı, parasal iş birliği anlaşması yapılmalı ve kendi içimizde tedbir almalıyız. Yıllardır yapısal reformlara gösterilen direnç sonucunda çaresiz ve alternatifsiz bir kriz yaşıyorsak bunun üstesinden nasıl gelebileceğimizin hesaplarını yapmalıyız” şeklinde konuştu. Taçoy, “Yeni ve rasyonel sistem kurmak için 1974’ten sonra en doğru zamanı ve zemini şimdi elde ettiğimizi iddia ediyorum. Yapısal reformları hayata koymalıyız” dedi.
“ANAVATAN TÜRKİYE’DEN PARA GELİYOR”
Taçoy, Genel Kurulda milletvekillerinin sorularını da yanıtladı. Bakan Hasan Taçoy, belediyelerle ilgili soru üzerine, yüzde 25 kesintinin belediyelere sorularak yapıldığını, bu görüşü Belediyeler Birliği’nin beyan ettiğini kaydetti. “Konuşarak yaptık. Bunun bu şekilde olacağını herkes biliyordu” diyen Taçoy, “Anavatan Türkiye’den para geliyor” açıklamasında da bulundu. BORÇLANMA Hükümetin borçlanma yoluna gidip gitmeyeceğiyle ilgili soru üzerine Taçoy, “Hasan Taçoy olarak söyleyeyim, evet borçlanılacak ama hükümette bunu tartışmadık” şeklinde konuştu.